در بازارهای مالی، سرمایه‌گذاران مختلف با دیدگاه‌های متفاوت، وقت و دانش متفاوت وجود دارند. از طرفی شرکت‌های مالی متفاوتی هم برای ارائه خدمات به سرمایه‌گذاران وجود دارند. شرکت‌های سبدگردانی ، از جمله شرکت‌های مالی هستند که خدماتی تحت نظارت سازمان بورس ارائه می‌دهند.
سبدگردان کیست؟
سبدگردان یک شخص حقوقی است که با به کارگیری تیمی از تحلیلگران و مدیران، که همه ی این افراد دارای گواهینامه تحلیلگری از سازمان بورس اوراق بهادار تهران می‌باشند، اقدام به خرید، نگهداری و فروش سهام برای سرمایه‌گذار میکند.
انجام هرگونه سرمایه‌گذاری توسط سبدگردان، از سبد اختصاصی سرمایه‌گذار انجام می شود و همه ی تصمیمات گرفته شده از سوی سبدگردان، برای کسب سود بیشتر سرمایه‌گذار است؛ چرا که سود بیشتر سبدگردان در گرو سود بیشتر سرمایه گذار است.
شرکت‌های سبدگردان چگونه قرارداد می‌بندند؟
کارشناسان شرکت‌های سبدگردانی قراردادی برای طرفین تنظیم می‌کنند و این قرارداد شامل کارمزد شرکت سبدگردانی، نحوه گزارش‌دهی سبدگردان به سرمایه گذار، مدت زمان قرارداد، شرایط فسخ و در کل تعهدات شرکت سبدگردانی در قبال سرمایه‌گذار است.
در سبدگردانی، برای هر فرد سرمایه‌گذار، با توجه به میزان سرمایه و ریسک پذیری فرد، سبد اختصاصی تشکیل می‌شود و با دسترسی جدا برای سرمایه گذار در نرم افزار مربوطه، سرمایه‌گذار می تواند نظاره‌گر معاملات باشد و از روند کلی کار مطلع شود.
به دلیل صرف وقت و نیروی اختصاصی برای هر سرمایه‌گذار به صورت مجزا، شرکت های سبدگردانی مقدار حداقلی را تعریف می‌کنند؛ این عدد در شرکت‌های مختلف، متفاوت است و اکثرا بیشتر از 1 میلیارد می‌باشد.
هر سبد یک امین سبد هم دارد و امین سبد وظیفه نظارت بر رعایت قوانین و مقررات توسط شرکت سبدگردانی را به عهده دارد و اگر سبدگردان خلاف بندهای قرارداد عمل کند، امین سبد وظیفه دارد تا این تخلف را به سازمان بورس اطلاع دهد.
کارمزد شرکت‌های سبدگردانی چقدر است؟
سبدگردانی نیاز به اختصاص وقت و نیروی مجزا برای سبدها دارد و هزینه بالاتری نسبت بقیه‌ی خدمات سرمایه‌گذاری دارد؛ البته شرکت سبدگردانی هزینه‌ی کمی بابت خدماتی که ارائه می‌دهد، به صورت جداگانه و ثابت دریافت میکند و در واقع کارمزد اصلی شرکت سبدگردانی در گرو سودی است که برای سرمایه‌گذار محقق میکند.
سبدگردان 1% از سرمایه را به عنوان کارمزد سالیانه ثابت دریافت میکند و در صورتی که بتواند بیشتر از رقمی که توافق شده سود کسب کند، 20% از ما به تفاوت آن متعلق به سبدگردان می‌شود و اگر نتواند این مقدار سود را کسب کند، کارمزد متغیر دریافت نمی‌کند.
مثال : با فرض اینکه رقم توافق شده 20 درصد باشد و شرکت سبدگردانی در موعد قرارداد بتواند 55% سود کسب کند، 20% از ما به تفاوت سود کسب شده، کارمزد متغیر شرکت سبدگردانی است؛ با محاسبه روند بالا نتیجه میگیریم که 8% از سود متعلق به شرکت سبدگردانی است.
مزایای سبدگردانی چیست؟
سبدگردانی مزایایی دارد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت:
امنیت سرمایه
سازمان بورس برای جلوگیری از کلاهبرداری اقداماتی همچون ارائه نام کاربری و رمز عبور به سرمایه‌گذار بصورت محرمانه،شماره حساب به نام مشتری و فیلترهای سخت شرکت ها برای سبدگردان شدن را در نظر گرفته تا سرمایه‌گذار با اطمینان کامل سرمایه خود را تحویل شرکت‌های سبدگردانی مورد قبول سازمان دهد.
سرمایه‌گذاری در بازارهای پربازده، بدون صرف وقت و بدون دغدغه
سرمایه‌گذاری مستقل در بازار سهام نیازمند وقت و تنش زیاد است تا سرمایه‌گذار بتواند بیشترین سود ممکن را کسب کند؛ افرادی که علم و وقت مورد نیاز را ندارند می‌توانند این کار را به شرکت‌های سبدگردانی واگذار کنند و از مزایای بازار سرمایه هم برخوردار شوند.
مدیریت سرمایه بهتر،ریسک کمتر و کسب سود معقول
سرمایه‌گذار با برخوردار شدن از تیم مجربی که شرکت سبدگردانی برای سرمایه منتسب میکند، ریسک سرمایه‌گذاری را کم می کند و چون سود هر چه بیشتر سبدگردان در گرو سود بیشتر سرمایه‌گذار است، سرمایه‌گذار مطمئن است که سبدگردان تمام تلاش خود را برای کسب سود بیشتر میکند.
تفاوت سبدگردانی و صندوق سرمایه گذاری چیست؟
- سبدگردان با در نظر گرفتن میزان سرمایه و ریسک پذیری فرد به صورت اختصاصی تشکیل سبد می‌دهد ولی صندوق سرمایه گذاری با تجمیع سرمایه چندین نفر سرمایه گذاری میکند.
- در سبدگردانی، سرمایه‌گذار مالک سهام خریداری شده است و در واقع سبدگردان با وکالت از او شروع به خرید سهام میکند ولی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذار مالک واحدهای صندوق است.
- حداقل سرمایه برای سرمایه‌گذاری در صندوق ها می‌شود خرید دست کم یک واحد از صندوق، که در صندوق‌های درآمد ثابت حدود 100 هزار تومان است ولی حداقل سرمایه برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سبدگردانی 1 میلیارد تومان است.(البته شرکت‌هایی این حداقل را 5 و 10 میلیارد تومان در نظر گرفته‌اند)
- کارمزد سبدگردان به همان طریقی که پیشتر گفته شده بود است ولی کارمزد صندوق‌های سرمایه‌گذاری مقداری ثابت است و مدیریت صندوق، هزینه‌ی خدماتش را بدون در نظر گرفتن میزان سود دریافت میکند.
انتخاب سبدگردان مناسب
نکته مهم انتخاب سبدگردانی است که سازمان بورس آن را به رسمیت بشناسد، نه افراد حقیقی و یا شرکت‌های حقوقی که مجوز سبدگردانی ندارند و قول سود‌های چند صد درصدی می‌دهند؛ چون عقد قرار داد با این افراد در مراجع قانونی فاقد اعتبار است.
سرمایه‌گذار در بین شرکت سبدگردانی های مورد اعتماد سازمان بورس، می‌تواند با بررسی سوابق میزان سود دهی آنها در چندسال اخیر، خوشنامی آنها در بین رقبا و سنجیدن شرایط حداقل سرمایه، شرکت سبدگردانی مناسب را انتخاب کند.
جمع بندی
سبدگردانی از جمله خدماتی است که شرکت‌های مختلف با تیم مجرب و حرفه‌ای، به سرمایه گذارانی که وقت و دانش کافی برای سرمایه‌گذاری مستقل در بازارهای مالی را ندارند، ارائه می‌دهد و به خاطر کسب مجوز از سازمان بورس، سرمایه‌گذار می تواند با اطمینان و تضمین کامل از سوی سازمان بورس، سرمایه خود را تحویل شرکت‌های مربوطه دهد.