حتما تا به حال با توقف نماد برخی از سهم‌هایتان برخورد کرده اید.
توقف به این معنی که وقتی برای خرید یا فروش به سراغ نماد معاملاتی خاصی رفته اید، مشاهده کرده اید که امکان معامله در نماد وجود ندارد، اما این توقف نمادها به چه دلیل است و چقدر زمان می برد؟
معاملات شرکت ها در بورس نسبت به شرایطی خاص متوقف می شوند. دلایل این توقف و مدت زمان این توقف، متفاوت است.
در ادامه برای بررسی دلایل اصلی توقف نماد در بازار سرمایه با ما همراه باشید .
نماد های شرکت های مختلف در بازار اوراق بهادار، همیشه مجاز و آماده معامله نیستند. در واقع اگر بخواهیم به چرایی توقف در معاملات یک سهم بپردازیم باید بدانید زمانی که مسئله مهمی برای سهام یک شرکت اتفاق می افتد، این نیاز وجود دارد که با توقف نماد شرکت به مدت مشخص، انصاف در خرید سهام شرکت رعایت شود. البته پس از خروج از وضعیت خاص شرکت ، نماد شرکت به مانند قبل برای داد و ستد آماده می شود.
مزیت توقف نماد بورسی:
با بسته شدن یا توقف معاملات در نماد بورسی، فرصتی برای سهامدار پدید می آید.
در این شرایط شما به عنوان یک سهامدار می توانید درباره اتفاقات شرکت تحقیق کنید.
به خصوص در مورد صورت‌های مالی و بررسی سود یا زیان شناسایی شده، شما می توانید از این اطلاعات برای تصمیم درباره نگهداشتن سهام و یا فروش آن استفاده کنید.
البته توقف تنها برای بررسی سهامدار نیست، بلکه چنانچه در خرید و فروش سهام شرکتی خاص، به هر علتی تخلفی دیده شود، این تخلف توسط ناظر بررسی می شود و او می‌تواند اعمال قانون انجام دهد.
وضعیت نماد در بورس و فرابورس به چه صورت است؟
همه شرکت هایی که با نماد های گوناگون در بورس و فرابورس شناخته می شوند، باید ۴ وضعیت زیر را داشته باشند:
- مجاز: در این حالت سهم با وضعیتی عادی معامله می شود و خرید و فروش در آن مجاز است.
- مجاز – محفوظ : این حالت زمانی است که سهم از قبل بسته بوده و در حال بازگشایی باشد . امکان ارسال سفارش در نماد وجود دارد اما خرید و فروش انجام نمی شود . در کل قبل از بازگشایی نماد مورد نظر کشف قیمت برای سهم در این مرحله انجام می شود .
- ممنوع: در این حالت خرید و فروشی در سهم انجام نمی شود و نماد سهم به دلیلی بسته می شود. یا بعد از کشف قیمت سهم، مدت زمان کوتاه سهم در وضعیت ممنوع قرار می گیرد و سپس توسط اعلام ناظر و بازگشایی نماد، خرید و فروش انجام می شود.
- ممنوع-متوقف: این حالت زمانی رخ می دهد که سهم بسته است و تا زمانی که معمولا بیش از یک روز کاری است، بسته می ماند.
تفاوت ممنوع و ممنوع_متوقف چیست؟
در حالت ممنوع سهم موقتا بسته است و به زودی باز می شود.
در حالت ممنوع-متوفف سهم کاملا بسته است و تا اطلاع ثانوی برای داد وستد آماده نیست.
دلایل بسته شدن و توقف نماد چیست؟
- برگزاری مجامع عمومی صاحبان سهم شرکت
- برگزاری جلسه هیات مدیره درمورد افزایش سرمایه
- سر رسید پرداخت سود علی الحساب اوراق مشارکت و اوراق بهادار
- تغییر طبقه بندی اوراق بهادار از تابلو یا تالاری که در آن فعالیت دارد
- عدم رعایت ضوابط اطلاع رسانی طبق مقررات موجود
- اظهار نظر مردود یا عدم اظهار نظر حسابرس و بازرس قانونی نسبت به صورت های مالی یا حساب اوراق بهادار
- گمانه زنی در مورد دستکاری قیمت یا تخلف در معاملات که به تایید ناظر برسد
- ارائه اطلاعات با اهمیت در خصوص تغییر سود از طرف شرکت
در ادامه به بررسی مهم ترین این دلایل می پردازیم:
افشای اطلاعات با اهمیت:
چنانچه اطلاعات منتشر شده توسط شرکت در گروه اطلاعات با اهمیت باشد، نماد شرکت به محض اعلام این موضوع بسته و متوقف می شود. اما زمان بازگشایی نماد سهم، بعد از افشای اطلاعات، با توجه به میزان اهمیت اطلاعات می تواند متفاوت باشد.
افشای اطلاعات گروه الف:
چنانچه اهمیت اطلاعات افشا شده توسط شرکت در گروه اطلاعات الف باشد ، روز کاری بعد نماد سهم بدون محدودیت دامنه ی نوسان قیمت باز می شود.
افشای اطلاعات گروه ب:
و اما اگر اهمیت اطلاعات افشا شده توسط شرکت در گروه ب باشد ، نماد سهم با توجه به زمان انتشار اطلاعات و زمان باقی مانده معاملات روز جاری بازگشایی می شود. یعنی اگر زمان کافی موجود باشد در همان روز سهم باز می شود. چنانچه زمان کافی برای بازگشایی موجود نباشد ، سهم روز کاری بعد بازگشایی می شود.
برگزاری مجامع:
شرکت هایی که در بورس فعالیت دارند ، برای تصمیم گیری درباره امور اساسی شرکت باید جلساتی را برگزار کنند. در این جلسات همه ی سهامدارن می توانند به منظور اعلام نظر و رای خود حضور یابند.
موارد مورد بررسی در این جلسات: انتخاب مدیران ، تایید و تصویب صورت های مالی و … که در این صورت به این مجمع ، مجمع عمومی عادی سالیانه می گوییم.
شرکت ها تا حداکثر ۴ ماه بعد از اتمام سال مالی زمان برای برگزاری این مجمع دارند.
برای برگزاری این مجمع باید سهم متوقف شود و سهم بعد از برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه، باید حداکثر تا ۵ روز کاری باز شود.
در این زمان سهم بدون محدودیت دامنه ی نوسان در قیمت و به صورت کشف قیمت بازگشایی می شود.
علاوه بر مجمع عمومی عادی سالیانه، مجمع عمومی فوق العاده هم باعث توقف سهم می شود.
در این شرایط پس از انجام امور مربوطه، نماد حداکثر تا ۵ روز کاری بازگشایی می شود.
اما مجمع عمومی فوق العاده چرا برگزار می شود؟
دلایل برگزاری مجمع عمومی فوق العاده:
- افزایش یا کاهش سرمایه
- انحلال شرکت
- تغییر در مقررات دعوت به مجمع
- تغییر در مدیران و بازرسان و یا تعداد مدیران
- تغییر در نام شرکت و یا دفتر مرکزی
- تغییر در مدت شرکت مانند تمدید یا تقلیل آن
- ایجاد سهام ممتاز
- انتشار اوراق قرضه و تغییر موضوع شرکت یعنی تغییر در اساسنامه شرکت
عدم رعایت الزامات قانونی اطلاع رسانی ناشران
شرکت های فعال در بورس باید اطلاعات و صورت های مالی خود را مرتب منتشر کنند و علاوه بر این انضباط باید در سریع ترین زمان ممکن این انتشار را انجام دهند . اگر مدیران این اصل را رعایت نکنند سازمان بورس نماد آن شرکت را متوقف می کند . این توقف از زمان ارسال تا رفع ابهام آن نماد پا برجاست.
نوسان شدید قیمت
این دلیل در دو گروه مجزا دسته بندی می شود :
توقف نماد به دلیل نوسان ۲۰ درصدی در قیمت سهم:
اگر یک سهم در ۵ روز کاری بیش از ۲۰ درصد نوسان قیمت ، مثبت یا منفی، در قیمت پایانی خود داشته باشد ، نماد سهم موردنظر به مدت ۶۰ دقیقه متوقف می شود.
در این ۶۰ دقیقه سهم در وضعیت سفارش گیری قرار می گیرد. بعد از این ۶۰ دقیقه توقف، معاملات به صورت عادی در سهم انجام می شود.
توقف نماد به دلیل نوسان ۵۰ درصدی در قیمت سهم :
اگر در مدت ۱۵ روز کاری، قیمت پایانی سهم بیشتر از ۵۰ درصد مثبت یا منفی تغییر کند، معاملات در سهم متوقف می شود که ناشر باید در این شرایط کنفرانس اطلاع رسانی برگزار کرده و به سوالات پاسخ دهد.
بعد از کنفرانس اطلاع رسانی، نماد حداکثر برای ۲ روز کاری بعد از توقف، البته با محدودیت در دامنه نوسان قیمت خود، بازگشایی می شود.